Té ngã là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây chấn thương nghiêm trọng ở người cao tuổi. Không chỉ làm giảm chất lượng cuộc sống, té ngã còn có thể dẫn đến các biến chứng nặng như gãy xương, mất khả năng vận động hoặc thậm chí tử vong. Vì vậy, việc phòng ngừa ngã người già là rất quan trọng. Bài viết sau của Viện dưỡng lão Thanh Xuân sẽ chia sẻ đến bạn và gia đình các cách giảm thiểu nguy cơ ngã ở người cao tuổi hiệu quả.
1. Tại sao cần phòng ngừa ngã người già?
Việc phòng ngừa ngã người già không chỉ là bảo vệ thể chất mà còn là bảo vệ tâm lý và tinh thần của người lớn tuổi. Khi một người cao tuổi bị ngã, họ thường cảm thấy mất tự tin, lo lắng về khả năng tự lập, thậm chí trở nên thu mình và ít vận động hơn, điều này càng làm nguy cơ tái ngã tăng cao.
Một số hậu quả nghiêm trọng khi người già bị té ngã bao gồm:
- Gãy xương, đặc biệt là xương hông và cổ tay
- Chấn thương sọ não
- Mất khả năng vận động và tự chăm sóc
- Tăng gánh nặng cho gia đình và người chăm sóc,…
Do đó, chủ động ngăn ngừa là giải pháp bền vững và nhân văn để đảm bảo người cao tuổi sống khỏe mạnh và độc lập lâu dài.
2. Điều chỉnh không gian sống để phòng ngừa ngã người già
Một trong những yếu tố quan trọng nhất trong phòng ngừa ngã người già là tạo ra môi trường sống an toàn, hạn chế nguy cơ té ngã từ những vật dụng hàng ngày. Dưới đây là một số gợi ý giúp bạn điều chỉnh không gian sống cho người cao tuổi phù hợp, đảm bảo an toàn:
- Dọn dẹp lối đi thông thoáng: Loại bỏ các vật dụng dễ gây vấp như thảm trơn, dây điện, hộp đồ đặt giữa lối đi.
- Lắp tay vịn: Đặc biệt ở cầu thang, phòng tắm và lối ra vào.
- Chiếu sáng đầy đủ: Sử dụng đèn ngủ ban đêm, đèn hành lang và ánh sáng đủ mạnh ở khu vực bếp, nhà vệ sinh.
- Sàn nhà chống trơn: Lựa chọn sàn nhám hoặc sử dụng miếng lót chống trượt.
Ngoài ra, nên sắp xếp các đồ dùng cần thiết trong tầm với để người cao tuổi không phải với cao hoặc cúi thấp dễ gây mất thăng bằng.
3. Duy trì sức khỏe thể chất khỏe mạnh
Sức khỏe thể chất ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng giữ thăng bằng, vận động và phản ứng linh hoạt. Vì vậy, để phòng ngừa ngã người già, cần xây dựng chế độ luyện tập đều đặn và phù hợp:
- Tập thể dục nhẹ nhàng: Các bài tập như đi bộ, yoga, Thái Cực quyền hoặc dưỡng sinh giúp tăng cường cơ bắp, linh hoạt khớp và cải thiện sự thăng bằng.
- Bài tập giữ thăng bằng: Đứng một chân, bước ngang, nâng đầu gối luân phiên, có thể tập với người hướng dẫn hoặc dụng cụ hỗ trợ.
- Bổ sung dinh dưỡng đầy đủ: Ăn uống khoa học giúp xương chắc khỏe, tránh loãng xương – yếu tố dễ gây gãy xương khi ngã.
- Đặc biệt, cần kiểm tra sức khỏe định kỳ để kịp thời phát hiện các vấn đề về thần kinh, cơ xương hay tim mạch có thể làm tăng nguy cơ té ngã.
4. Kiểm tra thị lực và sử dụng thiết bị hỗ trợ đúng cách
Một nguyên nhân phổ biến gây ngã ở người già là thị lực suy giảm khiến họ không nhận diện được chướng ngại vật. Việc khám mắt định kỳ và đeo kính đúng độ là cần thiết trong kế hoạch phòng ngừa ngã người già.
Ngoài ra, hãy đảm bảo người cao tuổi được trang bị các thiết bị hỗ trợ phù hợp như:
- Gậy chống, khung tập đi: Giúp tăng độ vững vàng khi di chuyển
- Giày chống trượt: Đế bám tốt, vừa chân, không quá nặng
- Ghế có tay vịn và tựa lưng khi ngồi nghỉ hoặc ăn uống…
Việc sử dụng thiết bị hỗ trợ đúng cách giúp tăng cảm giác an toàn và giảm đáng kể nguy cơ té ngã trong sinh hoạt hàng ngày.
5. Theo dõi và điều chỉnh thuốc đang sử dụng
Một số loại thuốc điều trị bệnh mạn tính ở người cao tuổi có thể gây tác dụng phụ như chóng mặt, buồn ngủ, giảm huyết áp hoặc mất thăng bằng, làm tăng nguy cơ ngã. Do đó, nếu người thân cao tuổi đang dùng thuốc điều trị bệnh hoặc thực phẩm chức năng, cần lưu ý một số điều sau:
- Tham khảo ý kiến bác sĩ nếu thấy người cao tuổi hay choáng váng sau khi uống thuốc.
- Hạn chế dùng nhiều loại thuốc cùng lúc trừ khi có chỉ định rõ ràng.
- Theo dõi tác dụng phụ định kỳ và điều chỉnh kịp thời.
Ngoài ra, hãy khuyến khích người cao tuổi báo ngay khi có dấu hiệu như mất thăng bằng, mờ mắt, hoặc cảm giác không vững để được xử lý sớm.
Phòng ngừa ngã người già là một trong những yếu tố thiết yếu để giúp người cao tuổi sống khỏe mạnh, an toàn và tự lập lâu dài. Việc chủ động điều chỉnh không gian sống, duy trì sức khỏe thể chất, chăm sóc thị lực, dùng thuốc hợp lý và tăng cường sự hỗ trợ từ người thân sẽ là nền tảng vững chắc giúp giảm thiểu nguy cơ té ngã. Hãy quan tâm và chăm sóc người thân cao tuổi thường xuyên, cẩn thận để giúp họ có cuộc sống an toàn, khỏe mạnh, vui vẻ nhé!
