Suy giảm trí nhớ hay còn gọi là bệnh lẫn ở người già là tình trạng trí tuệ suy kém, giảm sút khả năng ghi nhớ và không thể suy nghĩ sáng suốt. Người già bị suy giảm trí nhớ sẽ trở về như một đứa trẻ, lúc nào cũng ngơ ngác, không thể tự chăm sóc bản thân và tính tình thường xuyên thay đổi vô cớ. Bởi vậy, gia đình cần chăm sóc người già suy giảm trí nhớ đúng cách và bao dung.
1. Tìm hiểu về chứng suy giảm trí nhớ ở người già
Suy giảm trí nhớ thường liên quan đến các bệnh lý như Alzheimer, sa sút trí tuệ, hoặc các vấn đề về tuần hoàn não. Tình trạng này làm suy giảm khả năng ghi nhớ, tư duy và thực hiện các hoạt động hàng ngày.
Một số triệu chứng thường gặp:
- Hay quên, đặc biệt là các sự kiện gần đây
- Khó khăn trong việc tìm từ ngữ
- Lẫn lộn thời gian và địa điểm
- Tâm trạng thay đổi thất thường
- Khó khăn trong việc thực hiện các hoạt động đơn giản hàng ngày
- Dễ bị lạc đường ngay cả trong không gian quen thuộc
Phân loại suy giảm trí nhớ:
- Suy giảm trí nhớ ngắn hạn: Người bệnh quên nhanh chóng những gì vừa xảy ra.
- Suy giảm trí nhớ dài hạn: Quên đi những kỷ niệm, thông tin từ nhiều năm trước.
- Sa sút trí tuệ: Tình trạng suy giảm nghiêm trọng về nhận thức và hành vi.
2. Nguyên nhân gây suy giảm trí nhớ ở người già
Có nhiều nguyên nhân dẫn đến suy giảm trí nhớ ở người cao tuổi, trong đó có thể kể đến một số nguyên nhân thường gặp sau:
- Do vấn đề tuổi tác
- Do di truyền
- Người già mắc bệnh Alzheimer
- Bị chứng rối loạn tuần hoàn não
- Thiếu vitamin và khoáng chất
- Căng thẳng kéo dài
- Chấn thương não
- Tác dụng phụ của thuốc.
Đặc biệt, bệnh tim mạch thường gặp nhất ở các đối tượng:
- Hút thuốc lá nhiều/ lâu năm
- Lạm dụng rượu bia
- Ít vận động thể chất
- Chế độ ăn uống kém dinh dưỡng.
3. Chế độ dinh dưỡng chăm sóc người già suy giảm trí nhớ
Dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ và cải thiện chức năng não bộ. Do đó, gia đình cần xây dựng một chế độ dinh dưỡng khoa học, đảm bảo cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng nhưng vẫn mang lại sự ngon miệng cho người cao tuổi.
Dưới đây là một số gợi ý khi xây dựng thực đơn ăn uống hàng ngày chăm sóc người già suy giảm trí nhớ:
*Thực phẩm nên sử dụng:
- Các loại cá giàu Omega-3 như cá hồi, cá mòi
- Trái cây và rau củ giàu chất chống oxy hóa
- Các loại hạt như hạnh nhân, óc chó
- Dầu ô liu
- Trứng, sữa
- Ngũ cốc nguyên hạt
- Trà xanh.
*Thực phẩm nên tránh để chăm sóc người già suy giảm trí nhớ tốt nhất:
- Đồ ăn nhanh
- Thực phẩm chứa nhiều đường
- Chất béo bão hòa
- Rượu bia và các chất kích thích.
4. Chăm sóc người già bị suy giảm trí nhớ bằng cách cung cấp môi trường sống an toàn và thoải mái
Người già bị suy giảm trí nhớ thường dễ bị lạc đường hoặc gặp tai nạn trong nhà. Vì vậy, gia đình cần tạo môi trường an toàn bằng cách:
- Loại bỏ các vật dụng sắc nhọn
- Đảm bảo ánh sáng đầy đủ
- Lắp đặt tay vịn ở cầu thang và nhà vệ sinh
- Đặt lịch trình sinh hoạt hàng ngày rõ ràng
- Sử dụng thiết bị định vị GPS
- Đặt các ghi chú, nhãn dán nhắc nhở.
5. Tổ chức các hoạt động kích thích trí não
Việc duy trì hoạt động trí não giúp làm chậm quá trình suy giảm trí nhớ. Do đó, bạn và gia đình có thể tổ chức các hoạt động sau nhằm kích thích não bộ của người già được vận động:
- Chơi các trò chơi trí tuệ như cờ vua, giải đố
- Đọc sách và thảo luận nội dung
- Viết nhật ký
- Học một kỹ năng mới như đan len, vẽ tranh
- Nghe nhạc cổ điển
- Tham gia các lớp học cộng đồng.
6. Theo dõi tâm lý của người già bị suy giảm trí nhớ
Tâm lý người bệnh rất nhạy cảm và dễ bị ảnh hưởng bởi những thay đổi nhỏ trong môi trường. Bởi vậy, việc kiên nhẫn lắng nghe và thường xuyên trò chuyện với cao tuổi là vô cùng quan trọng. Điều này giúp người cao tuổi cảm thấy được an toàn, không cô đơn và luôn vui vẻ, hạnh phúc.
Ngoài trò chuyện và kiên nhẫn lắng nghe người cao tuổi, bạn và gia đình có thể tham khảo một số cách sau:
- Không tranh cãi hay chỉ trích
- Khuyến khích tham gia các hoạt động cộng đồng
- Tạo không gian yên tĩnh và thoải mái
- Thường xuyên hỏi thăm và động viên tinh thần.
6. Cách phòng ngừa chứng suy giảm trí nhớ ở người già
Phòng ngừa suy giảm trí nhớ là cách tốt nhất để bảo vệ sức khỏe người cao tuổi. Một số biện pháp phòng ngừa có thể áp dụng được như:
- Duy trì chế độ ăn uống lành mạnh
- Tập thể dục thường xuyên
- Học hỏi và tham gia các hoạt động trí tuệ
- Kiểm tra sức khỏe định kỳ
- Hạn chế căng thẳng.
Chăm sóc người già suy giảm trí nhớ là một quá trình đòi hỏi sự kiên nhẫn, tình thương và kiến thức đúng đắn. Bằng cách kết hợp chế độ dinh dưỡng hợp lý, tạo môi trường sống an toàn và hỗ trợ tâm lý, bạn có thể giúp người thân duy trì chất lượng cuộc sống tốt hơn. Hãy luôn đồng hành và quan tâm để họ không cảm thấy cô đơn trong hành trình này nhé!
