Việc chăm sóc người không đi lại được tại nhà là một công việc đầy thách thức, đòi hỏi người chăm sóc phải có sự tận tâm, hiểu biết và kiên nhẫn. Đặc biệt với người cao tuổi – đối tượng dễ bị tổn thương cả về thể chất lẫn tinh thần – việc chăm sóc đúng cách sẽ giúp họ duy trì chất lượng cuộc sống, hạn chế biến chứng và cải thiện tinh thần đáng kể. Trong bài viết này, Viện dưỡng lão Thanh Xuân sẽ chia sẻ các phương pháp thực tế và hiệu quả giúp bạn chăm sóc người già không tự đi lại một cách toàn diện.
1. Tạo môi trường sống an toàn và tiện lợi
Để bắt đầu hành trình chăm sóc người không đi lại được tại nhà, việc thay đổi, cải tạo môi trường sống là điều vô cùng cần thiết. Do đó, bạn và gia đình cần thay đổi không gian sống cho người thân cao tuổi càng sớm càng tốt bằng cách:
- Thiết kế giường nằm phù hợp: Giường nên đặt ở nơi thoáng khí, bằng phẳng và có độ cao phù hợp với người sử dụng. Nếu có thể, nên dùng giường y tế để dễ điều chỉnh tư thế.
- Đảm bảo lối đi rộng rãi: Loại bỏ các vật cản, gọn gàng hóa không gian để thuận tiện cho việc di chuyển bằng xe lăn hoặc thiết bị hỗ trợ khác.
- Lắp đặt tay vịn: Tại các khu vực như nhà vệ sinh, cạnh giường ngủ, hành lang để hỗ trợ người già trong sinh hoạt.
- Lắp đặt bị thiết bị gọi khẩn cấp: Có thể lắp đặt thêm chuông cảnh báo để khi cần giúp đỡ, người già sẽ nhấn chuông để gọi người chăm sóc. Hoặc lắp đặt camera có thu tiếng để vừa giám sát người thân từ xa, vừa giúp người già gọi cho gia đình khi cần thiết.
Việc chuẩn bị một không gian sống an toàn, tiện lợi là bước đầu tiên và quan trọng trong quá trình chăm sóc người không đi lại được tại nhà được dễ dàng, hiệu quả.
2. Chăm sóc người không tự đi lại được tại nhà bằng việc vệ sinh hàng ngày đúng cách
Vệ sinh cá nhân đóng vai trò quan trọng trong việc giữ gìn sức khỏe và phòng ngừa bệnh tật. Đối với người già không thể tự đi lại, bạn và gia đình cần:
- Tắm rửa đúng cách: Sử dụng khăn ấm, xà phòng dịu nhẹ để lau người hàng ngày. Nếu có thể, dùng ghế tắm hoặc bồn tắm có tay vịn để tăng an toàn.
- Chăm sóc răng miệng: Đánh răng hoặc súc miệng sau mỗi bữa ăn. Có thể dùng bàn chải điện nếu người lớn tuổi khó cầm nắm.
- Chăm sóc da: Thoa kem dưỡng ẩm, kiểm tra các vùng da tỳ đè (lưng, mông, gót chân) để phát hiện sớm dấu hiệu loét da.
- Vệ sinh khi đại tiểu tiện: Sử dụng tã giấy chất lượng cao, thay tã thường xuyên và vệ sinh kỹ sau mỗi lần sử dụng để ngăn ngừa viêm nhiễm.
Chăm sóc tốt vệ sinh cá nhân sẽ giúp người già luôn cảm thấy thoải mái, đồng thời hạn chế được các bệnh lý da liễu hay nhiễm khuẩn đường tiết niệu.
3. Hỗ trợ dinh dưỡng và phòng chống loét da
Một phần quan trọng trong việc chăm sóc người già không đi lại được tại nhà là đảm bảo chế độ dinh dưỡng hợp lý và phòng ngừa loét tỳ đè – tình trạng phổ biến ở người phải nằm lâu một chỗ.
*Về dinh dưỡng:
- Đảm bảo xây dựng và duy trì chế độ ăn đầy đủ dưỡng chất: Bổ sung đầy đủ đạm, vitamin, chất xơ và khoáng chất. Hạn chế đường và chất béo xấu.
- Nên chọn và nấu các món ăn dễ tiêu hóa. Nấu mềm, ít dầu mỡ, chế biến dạng súp hoặc cháo cho người cao tuổi dễ ăn, dễ nuốt.
- Chia nhỏ bữa ăn để giúp người cao tuổi dễ tiêu hơn và tránh cảm giác no nê khó chịu.
*Về phòng ngừa loét da:
- Thay đổi tư thế nằm mỗi 2–3 giờ để giúp máu lưu thông và giảm áp lực lên các vùng da nhạy cảm.
- Sử dụng đệm chống loét – loại đệm chuyên dụng giúp phân bổ trọng lượng cơ thể và giảm nguy cơ loét.
- Theo dõi vùng da lưng và các phần da tiếp xúc với giường lâu thường xuyên để phát hiện sớm các dấu hiệu đỏ, sưng, đau,… để xử lý kịp thời, tránh viêm loét, nhiễm trùng gây đau đớn cho người già.
4. Tăng cường hoạt động tinh thần và kết nối cảm xúc
Việc chăm sóc người không đi lại được tại nhà không chỉ là hỗ trợ về thể chất mà còn cần quan tâm đến sức khỏe tinh thần. Khi phải nằm một chỗ, đồng nghĩa với việc không được đi ra ngoài, không giao lưu, gặp gỡ bạn bè hay vận động thể chất,… sẽ khiến người già cảm thấy cô đơn, thậm chí trầm cảm. Do đó, bạn và gia đình cần thường xuyên thực hiện các hoạt động sau để giúp người thân cao tuổi luôn vui vẻ, lạc quan:
- Trò chuyện mỗi ngày: Dành thời gian nói chuyện, lắng nghe chia sẻ từ người già để họ cảm thấy được quan tâm.
- Hoạt động giải trí nhẹ nhàng: Cho người già nghe nhạc, đọc sách, chơi ô chữ hoặc xem phim phù hợp.
- Sử dụng công nghệ: Hướng dẫn sử dụng điện thoại, gọi video để họ có thể kết nối với con cháu dù ở xa.
- Khuyến khích suy nghĩ tích cực: Khen ngợi, động viên để người già có cảm giác có ích và luôn được yêu thương.
5. Chăm sóc người không tự đi lại được tại nhà bằng cách theo dõi sức khỏe định kỳ và phối hợp với bác sĩ
Để chăm sóc người già không đi lại được tại nhà hiệu quả, việc theo dõi sức khỏe thường xuyên và hợp tác với bác sĩ là không thể thiếu:
- Đo huyết áp, đường huyết, mạch… định kỳ để kịp thời xử lý khi có bất thường.
- Ghi chép tình trạng sức khỏe hàng ngày để thuận tiện khi đưa đi khám.
- Tham khảo ý kiến bác sĩ khi có dấu hiệu bất thường như sốt, sưng đau, thay đổi hành vi,…
- Sử dụng dịch vụ y tế tại nhà nếu người già khó di chuyển. Việc kết hợp chăm sóc tại nhà với tư vấn chuyên môn sẽ giúp đảm bảo sức khỏe lâu dài và nâng cao chất lượng sống cho người cao tuổi.
Chăm sóc người không đi lại được tại nhà là một hành trình không dễ dàng, nhưng với sự chuẩn bị kỹ càng và tình yêu thương, bạn hoàn toàn có thể mang lại cuộc sống thoải mái, an toàn cho người thân của mình. Hãy nhớ rằng, sự kiên nhẫn và chu đáo mỗi ngày không chỉ cải thiện sức khỏe thể chất mà còn làm ấm lòng người già, giúp họ cảm thấy được yêu thương và trân trọng trong những năm tháng cuối đời.
