Bệnh tiểu đường ở người cao tuổi gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm đến sức khỏe và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Việc hiểu rõ nguyên nhân, dấu hiệu và các biện pháp phòng ngừa là điều quan trọng giúp người lớn tuổi kiểm soát bệnh tiểu đường hiệu quả và sống khỏe mạnh hơn.
1. Nguyên nhân gây ra bệnh tiểu đường ở người cao tuổi
Quá trình lão hóa và suy giảm chức năng cơ thể
Khi tuổi tác tăng lên, chức năng của tuyến tụy suy giảm, làm giảm khả năng sản xuất insulin – một loại hormone quan trọng giúp kiểm soát lượng đường trong máu. Bên cạnh đó, khả năng chuyển hóa đường của cơ thể cũng kém đi, dẫn đến nguy cơ mắc bệnh tiểu đường type 2.
Do chế độ ăn uống không lành mạnh
Nhiều người cao tuổi thường có thói quen và sở thích ăn những đồ ăn nhiều dầu mỡ, đồ ăn nhiều đường, tinh bột, ít ăn rau xanh, trái cây, đồ ăn chứa nhiều chất xơ,… Lâu dần, chính những thói quen này là nguyên nhân chính làm tăng nguy cơ mắc bệnh tiểu đường ở người già.
Ít vận động
Bệnh tiểu đường ở người cao tuổi thường gặp ở những người ít vận động, ít tập thể dục, thể thao. Do đó, cơ thể tiêu thụ ít năng lượng hơn, làm giảm độ nhạy của insulin và tăng nguy cơ kháng insulin, dẫn đến bệnh tiểu đường.
Yếu tố di truyền
Những người có cha mẹ hoặc người thân mắc bệnh tiểu đường sẽ có nguy cơ cao bị bệnh này khi về già.
Ảnh hưởng của một số bệnh lý khác
Người cao tuổi mắc bệnh tim mạch, huyết áp cao, béo phì hoặc rối loạn chuyển hóa cũng có nguy cơ cao mắc bệnh tiểu đường.
2. Dấu hiệu nhận biết bệnh tiểu đường ở người cao tuổi
Bệnh tiểu đường ở người cao tuổi có thể diễn tiến âm thầm, khó phát hiện. Một số dấu hiệu phổ biến bao gồm:
- Khát nước nhiều hơn bình thường.
- Đi tiểu nhiều lần, đặc biệt là vào ban đêm.
- Cơ thể thường xuyên mệt mỏi, uể oải.
- Giảm cân đột ngột không rõ nguyên nhân.
- Vết thương khó lành, dễ nhiễm trùng.
- Nhìn mờ, hay bị chóng mặt.
- Tay chân tê bì, đau nhức.
Nếu có những dấu hiệu trên, người cao tuổi nên đi khám bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.
3. Cách phòng ngừa bệnh tiểu đường ở người cao tuổi
Chủ động phòng ngừa bệnh tiểu đường sẽ giúp người cao tuổi sống khỏe mạnh, vui vẻ hơn. Do đó, bạn và gia đình nên thực hiện một số việc làm sau để giúp người thân cao tuổi phòng ngừa bệnh tiểu đường hiệu quả.
Xây dựng chế độ ăn uống khoa học
Dinh dưỡng là yếu tố quan trọng giúp kiểm soát đường huyết và phòng ngừa bệnh tiểu đường. Người cao tuổi nên:
- Hạn chế đường và tinh bột: Tránh tiêu thụ thực phẩm chứa đường tinh luyện như bánh kẹo, nước ngọt có ga.
- Tăng cường chất xơ: Ăn nhiều rau xanh, ngũ cốc nguyên cám giúp kiểm soát đường huyết.
- Bổ sung thực phẩm giàu protein: Cá, thịt nạc, đậu hũ giúp duy trì cơ bắp và kiểm soát lượng đường trong máu.
- Hạn chế chất béo xấu: Tránh mỡ động vật, đồ ăn chiên rán để ngăn ngừa rối loạn chuyển hóa.
- Uống đủ nước: Giúp thanh lọc cơ thể và hỗ trợ quá trình chuyển hóa đường.
Duy trì thói quen vận động
Tập thể dục đều đặn giúp cơ thể sử dụng insulin hiệu quả hơn, giảm nguy cơ tiểu đường. Một số bài tập thể dục nhẹ nhàng, người cao tuổi có thể tham khảo như:
- Đi bộ 30 phút mỗi ngày.
- Tập yoga hoặc thiền giúp giảm căng thẳng.
- Tập dưỡng sinh, thể dục nhẹ nhàng để tăng cường lưu thông máu.
Kiểm soát tốt cân nặng
Người cao tuổi nên duy trì cân nặng ở mức hợp lý, tránh tình trạng béo phì vì đây là yếu tố nguy cơ cao gây bệnh tiểu đường.
Theo dõi đường huyết định kỳ
- Kiểm tra đường huyết thường xuyên để phát hiện sớm tình trạng tăng đường huyết.
- Khám sức khỏe định kỳ để kiểm soát các yếu tố nguy cơ khác như huyết áp và mỡ máu.
Luôn giữ tinh thần vui vẻ và ngủ đủ giấc
Căng thẳng kéo dài có thể ảnh hưởng đến quá trình chuyển hóa đường trong máu, từ đó khiến người cao tuổi bị mất ngủ, tinh thần mệt mỏi, căng thẳng. Do đó, để phòng bệnh tiểu đường ở người cao tuổi, bạn và gia đình nên:
- Luôn gần gũi, trò chuyện với người cao tuổi để họ không cảm thấy cô đơn, lạc lõng.
- Giữ tinh thần vui vẻ, tích cực cho người cao tuổi bằng cách khuyến khích họ tham gia vào các hoạt động cộng đồng, các buổi thiện nguyện hoặc đưa họ đi chơi, đi picnic,….
- Tạo môi trường sống sạch sẽ, an toàn cho người cao tuổi.
- Giúp người cao tuổi ngủ đủ giấc, ít nhất là từ 7-8 giờ mỗi đêm để duy trì sức khỏe tổng thể.
Bệnh tiểu đường ở người cao tuổi là một vấn đề sức khỏe đáng lo ngại nhưng hoàn toàn có thể phòng ngừa và kiểm soát nếu áp dụng chế độ dinh dưỡng hợp lý, duy trì vận động và theo dõi sức khỏe định kỳ. Gia đình và người thân cần quan tâm, động viên để giúp người cao tuổi duy trì lối sống lành mạnh, từ đó giảm nguy cơ mắc bệnh và sống vui khỏe mỗi ngày.
